Reize door het Aapenland

De interessante titel geeft al een indruk waar het verhaal over gaat: de hoofdpersoon maakt een reis door het apenland. De ik-persoon staat voor een keuze: hij moet zijn vrouw, paard, dienstmeisje of hond uit het water halen waar zij in zijn gevallen. Hij redt geen van allen en is schuldig aan de moord voor twee mensen en twee dieren. Hij vlucht daarom over de grens naar het Aapenland. Daar leert hij een groep apen tegen die mens willen worden. De apen hebben geen naam maar nummers en zij zien de gevluchte persoon als de vermiste aap uit hun groep. De apen denken dat hij mens is geworden. Er ontstaat een tweedeling als de ene helft van de apen hun staart willen afsnijden om menselijk er uit te gaan zien en de andere helft, de vrouwtjes willen dit niet omdat zij vinden dat je van binnen mens moet worden en niet vanaf het uiterlijk. Toch halen ze de vrouwtjes over en zo snijdt de ene groep hun staarten af. Zij vergaan echter van de pijn en sterven. Na dit bloedbad ontwaakt de ik-persoon uit een diepe slaap en realiseert zich dat het maar een droom was. Ook zijn vrouw, dienstmeisje, paard en hond leven nog.

Het boek behoort tot de stroming verlichting. De schrijver J.A. Schasz heeft het boek geschreven in 1788 toen er oorlog was tussen de Oranjegezinden en de patriotten.  Zelf was hij ook een patriot en vond dat de Nederlandse regering rationeel moest gaan denken. De keuzes die de regering namelijk maakte zorgde alleen maar voor slechte gevolgen voor de Nederlandse bevolking.

Een ander kenmerk van de verlichting is dat er veel werd gekeken naar hoe je een beschaafd mens kon worden. Schasz maakte dit duidelijk door de apen als voorbeeld te gebruiken die mens wilden worden. Zijn vraagstuk lag bij de kenmerken van een mens: het uiterlijk of het innerlijk. Dit werd beantwoord door de schrijver met een bloedbad. De keuze van de apen door het uiterlijk te veranderen eindigde in een bloedbad. Het innerlijk was dus belangrijk om een beschaafd mens te worden.

Men kan dus concluderen dat de schrijver een statement wilde maken door de samenleving te verbeteren door rationele keuzes te maken in plaats van ondoordachte keuzes waarvan men niet over de gevolgen nadacht.

Voor meer informatie over de verlichting, klik dan hier.